دریاچه دوقلو سیاه گاو
آبشار، چشمه، رودخانه، دریاچه و… هر کدام میتوانند موقعیتی بینظیر را برای سفری به یاد ماندنی در کنار خانواده و دوستان فراهم میکنند و در این میان دریاچهها معمولا اکوسیستمهای غنیتری دارند.
البته آب دریاچهها بنا به دلایل مختلفی مانند منابع آب دریاچه و نیز چرخه آب شور یا شیرین است؛ همچنین، برخی در مناطق کوهستانی، برخی در دهانه آتشفشانها و برخی دیگر در نقاط پستی مانند درهها یا مناطق جنگلی قرار دارند. بعضی از این دریاچهها دوگانه یا چندگانه هستند و به فاصله کمی در کنار هم قرار گرفتهاند. این نوع دریاچهها چشماندازهای بینظیری را ارائه میدهند که در کمتر جایی میتوان مشابه آن را یافت. دریاچه دوگانه سیاه گاو از آنجایی که تنها دریاچهی دوقلوی ایران است، موقعیتی بسیار ویژه دارد. این دریاچه از جاهای دیدنی ایلام به شمار میرود.
موقعیت جغرافیایی دریاچه
دریاچه سیاه گاو که از جاهای دیدنی آبدانان در استان ایلام است، در ارتفاعات هشت کیلومتری سرابباغ شهرستان آبدانان قرار دارد و میتوان گفت مهمترین جاذبه این منطقه محسوب میشود.
ویژگیهای طبیعی دریاچه
دریاچه دوقلوی سیاه گاو، آکواریومی طبیعی است که در منطقهای کوهستانی و نسبتا مرتفع قرار دارد. این پدیده طبیعی بسیار نادر، شامل دو دریاچه است که توسط کانالی با عرض حدود ۸ متر و عمق ۴ متر و در نهایت طولی برابر با ۷۰ متر به همدیگر مرتبط شدهاند که در هر ساعت حدود ۲۴۰ متر مکعب آبدهی دارد. حداکثر قطر دریاچهها ۸۰ متر است ولی هر دو دریاچه عمقهای متفاوتی دارند. عمق دریاچه اول حداکثر ۳۰ متر و عمق دریاچه دوم در عمیقترین نقطه به ۲۰ متر میرسد.
نکته جذاب در مورد این دریاچهها این است که آب آنها بسیار زلال و شفاف است، به گونهای که میتوان تا عمق ۳۰ متری آنها را مشاهده کرد. آب دریاچه از طریق منایع زیرزمینی تامین میشود. از عمر این دریاچهها هزاران سال میگذرد و متاسفانه بر اثر فرسایش روز به روز در حال کوچکتر شدن هستند.
از آنجایی که این دریاچهها از نوع رودخانهای هستند و آب آنها به طور دائمی در حال حرکت و تازه شدن است میتوان آنها را در میان دریاچههای آب شیرین دستهبندی کرد. یکی از این دریاچهها با اختلاف سطح اندکی (حدود ۵ متر) که دارد در بالا دست و دیگری در پایین دست قرار دارد. میتوان گفت دریاچه بالا دست به عنوان منبع پرکننده دریاچه پایین دست عمل میکند.
آب چشمههای زیرزمینی پس از پرکردن دریاچه اول از آبراه واسط بین دو دریاچه عبور کرده و دریاچه دوم را پر میکند. این آب بعد از پر شدن دریاچه پایین دست به رودخانه سیاه گاو میریزد و زمینهای اطراف را سیراب میکند. بنابراین، حیات در این ناحیه تا حد زیادی به این دریاچهها وابسته است. چشمههای آب شیرین جوشانی که داخل دریاچهها قرار دارند باعث وارد شدن املاح مختلف و گوگردی درون بستر آنها میشوند. البته این چشمهها تنها منبع تامین کننده آب دریاچهها نیستند و آب باران هم در این امر سهم بسزایی دارد.
پوشش گیاهی و جانوری دریاچه
متوسط بارندگی در این ناحیه ۳۴۰ میلی لیتر است. در اطراف دریاچه گیاهانی چون نی، بید، انجیر، گون، خارشتر، تمشک، ترشک و تنگرس رشد کردهاند. همچنین، اقلیم این دریاچهها زیستگاه مناسبی برای حیواناتی همچون گرگ، روباه معمولی، شغال، گراز، کفتار، خرگوش و تشی و پرندگانی مانند حواصیل خاکستری، اگرت بزرگ، عقاب دشتی، عقاب طلایی، زنبورخوار معمولی، آب چلیک تک زی، شبگرد معمولی و ماهی خورکِ ابلق فراهم کرده است.
وجه تسمیه نام دریاچه
بنا به گفته کارشناسان نام این دریاچه در واقع «سیاگ او» است که در زبان محلی معنی منطقه سیاه آب میدهد. از آنجایی که این دریاچهها از نوع رودخانهای هستند و در اثر قطع شدن مسیر آبکندها و پر شدن آنها با آب، شکلی هلالی مانند شاخ گاو به خود گرفتهاند و همچنین به دلیل وجود املاح فراوان که رنگ سیاه به دریاچه داده است، نام سیاه گاو به آن اطلاق میشود. البته بر اساس باورهای مردم بومی در گذشتههای خیلی دور درون این دریاچهها اسب آبی زندگی میکرد. از آنجایی که مردم آن زمان با این حیوان آشنایی نداشتند به آن گاو سیاه میگفتند که در گذر زمان به سیاه گاو تبدیل شد.
مسیر دسترسی
برای دیدن این دریاچه از نزدیک ابتدا به ایلام سفر کنید و سپس از آنجا به شهرستان دره شهر بروید. از این شهرستان مسیر خودتان را به سمت آبدانان ادامه داده و از آنجا به سوی مورموری حرکت کنید. بعد از رسیدن به سه راهی سراب نقلبه سمت چپ بروید. بعد از طی مسیر و عبور از روستای شوشه گل به یک پل خواهید رسید. از این پل باید حدود ۵۰۰ متر مسیر را به صورت پیاده تا دریاچه طی کنید. از ایلام تا دریاچه باید حدود سه ساعت و نیم راه را طی کنید.
فعالیتها و بهترین زمان سفر
این دریاچهها بستر نسبتا مناسبی برای رشد ماهیان گوناگون است. بنابراین اگر به ماهیگیری علاقهمند هستید تجهیزات مورد نیاز را به همراه داشته باشید. بی شک میتوان در تمام چهار فصل سال از بودن در اطراف این دریاچه و تماشای زیباییهای بی پایان آن لذت برد. اما بهترین زمان برای سفر اواخر زمستان و فصل بهار است که طبیعت رنگ و بویی نو و با طراوت دارد. لطفا هنگام سفر مراقب طبیعت باشید و از انداختن زباله در اطراف خودداری کنید.