همه چیز درباره ایلام عروس زاگرس
ایلام، استانی زیبا با تاریخی غنی به قدمت هزاران سال که به دلیل طبیعت شگفت انگیز خود و جنگل های سر سبز بلوط به عروس زاگرس شهرت یافته است. کوه های سر به فلک کشیده، دره های زیبا، جنگل ها و دشت های سرسبز این استان را به یکی از زیباترین مناطق ایران تبدیل کرده است.
این استان سالانه میزبان میلیون ها زائر است که مرز مهران را برای تشرف به کربلای معلی انتخاب می کنند. همچنین گردشگران بسیاری از سراسر کشور به ایلام سفر میکنند، چراکه این استان در کنار آثار باستانی متعدد خود، طبیعتی بکر و بی نظیر دارد که چشم هر گردشگری را به خود جذب کرده و خاطره ای ماندگار در ذهن و یادها به یادگار می گذارد.
این استان بیش از 20.000 کیلومتر مربع وسعت دارد و طبق آخرین سرشماری جمعیت این استان بیش از 550 هزار نفر تخمین زده شده است. این استان با توجه به جغرافیای خاص خود طبیعت های گوناگون را در خود جای داده است که در این مقاله به بررسی بیشتر این استان چهار فصل زیبا خواهیم پرداخت.
جاهای دیدنی ایلام
سفر به ایلام برای گردشگران همیشه سفری لذت بخش و به یاد ماندنی بوده است. این استان علاوه بر مهمان نوازی مردم دارای آثار تاریخی و طبیعی بسیاری است که در هر فصل از سال می توان از آنها دیدن کرد. تنوع طبیعی بی مثال و آثار تاریخی شگفت انگیز این استان را به عروس زاگرس معروف کرده است. که در این مقاله به معرفی بهترین نقاط گردشگری ایلام خواهیم پرداخت.
مکان های تاریخی ایلام
این استان قدمتی هزاران ساله دارد و آثار به جای مانده از گذشتان نشانگر تاریخ پر فراز نشیب این منطقه است. این استان که جزئی از حکومت عیلام باستان است در دل خود هزاران داستان سر به مهر دارد که هر گردشگری را مجذوب شگفتی های خود می کند. در این مقاله تعدادی از آثار تاریخی ایلام را معرفی میکنیم که برای کسب اطلاعات و مطالعه بیشتر می توانید به صفحه مرتبط مراجعه کنید.
1- قلعه والی ایلام
قلعه والی ایلام یکی از آثار تاریخی به جا مانده از دوره قاجار است. این قلعه که در مرکز شهر واقع شده است و در حال حاظر موزه مردم شناسی ایلام است، یکی از پر بازدید ترین نقاط گردشگری محسوب می شود.
اطلاعات بیشتر : قلعه والی ایلام
2- کاخ فلاحتی ایلام
کاخ فلاحتی یکی از جاذبه های گردشگری است که همچون قلعه والی در دوره قاجار بنا نهاده شده است. این کاخ نیز در محدوده شهری و در خیابان آیت الله حیدری واقع شده است که با توجه به آثار به جای مانده در آن و ویژگی های خاصی که داشته است اکنون به عنوان موزه کشاورزی ایلام بدل شده است.
اطلاعات بیشتر : کاخ فلاحتی ایلام
3- شهر باستانی ماداکتو (شهر باستانی سیمره)
شهر باستانی ماداکتو در زمان عیلام باستان یعنی 2500 سال پیش بنا نهاده شده است. این شهر که در سال 1310 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است سالانه میزبان هزاران گردشگر است که در دل تاریخ ماجراجویی میکنند.
به گفته مورخان این شهر که به شهر سیمره نیز شهرت دارد در تاریخ 645 پیش از میلاد در میان جنگ های آن دوره مورد حجوم قرار گرفته است و از رونق روزگاران پیشین خود افتاده است. اما در زمان ساسانیان شهر سیمره رونق سابق را بازیافته و مرکز ولایت مهرگان کده قرار گرفته است.
اطلاعات بیشتر : شهر باستانی ماداکتو
4- قلعه پور اشرف
قلعه پور اشرف که به نام های «قلعه شیخمکان»، «قلعه میر محمدخان اشرفالعشایر» و «قلعه میر محمدخان پور اشرف» نیز شهرت دارد، در شهر زیبای دره شهر ( شهر قلعههای ایران ) واقع شده است. این قلعه در سال ۱۳۳۵ هجری قمری به دستور «میر سید محمدخان پور اشرف» حاکم وقت منطقه در دوره قاجاریه ساخته شده است.
اطلاعات بیشتر: قلعه پور اشرف
5- قلعه کنجان
قلعه کنجانچم در 15 کیلومتری شهر مهران واقع شده است.این قلعه در سال 1326 به دستور والی ایلام ساخته شده است و سکونتگاه والی برای فصل زمستان بوده است.این قلعه در تیر ماه 1397 در فهرست آثار تاریخی ایران ثبت ملی شده است و اکنون به یکی از مقاصد گردشگری تبدیل شده است. این قلعه نیز همچون سایر آثار باستانی به جا مانده از قاجار در ایلام داستان ها و دیدنی های بسیاری در خود دارد که پیشنهاد می دهیم در سفر به ایلام حتما از این قلعه بازدید داشته باشید.
اطلاعات بیشتر: قلعه کنجانچم
6- قلعه هزار درب
قلعه هزار درب در شهر آبدانان واقع شده است. طاق های هلالی شکل زیبا و معماری خاص این قلعه متعلق به دوره ساسانی است که در سال 1379 به عنوان یکی از آثار تاریخی ایران به ثبت ملی رسید است . معماری خاص این قلعه نشان دهنده آن است که این قلعه به عنوان یک دژ و پایگاه نظامی مورد استفاده قرار میگرفته است. برج های نگهبانی، راهرو های طولانی که از چهار طرف به حیاط مرکزی این قلعه می رسیده اند، زیرزمین و سایر ویژگی های این قلعه آنرا به یکی از جاهای دیدنی ایلام بدل کرده است.
اطلاعات بیشتر: قلعه هزار درب
ایلام کجاست ؟
اگر تا به حال به این استان زیبا سفر نداشته اید ممکن است با شنیدن نام ایلام اولین سوالی که به ذهنتان برسد این باشد که ایلام کجاست ؟
استان ایلام در فاصله تقریبی 710 کیلومتری از استان تهران قرار گرفته است. این استان ایلام یکی از استان های غربی کشور است که از غرب با عراق، از شرق با استان لرستان، از شمال با استان کرمانشاه و از جنوب با استان خوزستان هم مرز است.
ایلام بر دامنه های غربی رشته کوه زاگرس قرار دارد و مناطق شمال و شمال شرقی این استان کوهستانی و مناطق غربی و جنوب غربی آن را دشت های وسیع و اراضی کم ارتفاع تشکیل داده است. استان ایلام شامل هشت شهرستان به نام های: ایلام، ایوان، دره شهر، آبدانان، دهلران، شیروان و چرداول، ملکشاهی و مهران است.
ایلام به دلیل این جغرافیای شگفت انگیز به استانی چهارفصل بدل شده است. مناطق شمالی ایلام، کوهستانی و سردسیر با زمستان هایی طولانی هستند. مناطق میانی دارای آب و هوایی معتدل و مناطق جنوبی و جنوب غربی نیز آب و هوایی گرمسیری دارند.
مرکز استان ایلام کجاست؟
شهر زیبای ایلام مرکز استان ایلام است. این شهر که در حصار کوه ها و جنگل ها قرار گرفته است آب و هوایی معتدل دارد. در این شهر آثار باستانی متعددی همچون قلعه والی، کاخ فلاحتی و … را میتوان یافت که خبر از پیشینه ی تاریخی این شهر دارد.
ساکنین این شهر زیبا زندگی خود را به طبیعت گره زده اند و اوقات فراغت خود را به کوهنوردی و طبیعت گردی اختصاص داده اند. روزهای تعطیل، طبیعت اطراف این شهر شاهد حضور گسترده مردم است که به دور از هیاهو و شلوغی های زندگی شهری با چهره هایی شاداب و پرنشاط در دامن طبیعت به تفریح و ورزش می پردازند.
نماد شهر ایلام
نماد شهر زیبای ایلام کوه قلاقیران است. این کوه باستانی که در 3 کیلومتری شهر ایلام قرار گرفته است از ارزش و اهمیت زیادی برای مردم این شهر برخوردار است. قلا در زبان محلی به معنی قلعه است و آثار به جای مانده از قلعه ای که بر بلندای این کوه ساخته شده است، را دلیل نامگذاری این کوه میتوان دانست.
مقاله مرتبط : کوه قلاقیران
نژاد مردم ایلام
در سال 1389 به سفارش شورای فرهنگ عمومی بررسی های میدانی در ایران صورت گرفت و طبق نتیجه به دست آمده جمعیت استان ایلام را 86 درصد اقوام کرد، 10.6 درصد اقوام لر و 3.4 درصد را اقوام دیگر تشکیل می دهند.
اقوام کرد در ایلام :
- ایل پنجستون– ایل ملکشاهی – ایل قجر – ایل کرد – ایل کلهر – ایل خزل – ایل ارکوازی – ایل ریزه وند – ایل شوهان – ایل علیشروان – ایل طولابی – ایل بیری – ایل جایروند – ایل زرگوش – ایل ناصر عالی – ایل میشخاص (میه خاس) – ایل عالی بیگی (آلی وی) – ایل بالاوند زردلان – ایل بولی – ایل ده بالایی – ایل پهله – طایفه هندمینی بدره – طایفه ماسپی – طایفه ملخطاوی – طایفه مموس – طایفه دوستعلی وند کرد – طایفه گَرِکی کرد – طایفه مورتی – طایفه باباهای حاجی بختیار – طایفه گُمار – طایفه آهنگر قطبالدین – طایفه صیفی – طایفه پیرانی – طایفه سوره میری
اقوام لر در ایلام:
- رشنو – سیمینوند – جودکی – کاییدخورده – پادروند – طایفه میر در دره شهر – سیلیورزی در آبدانان – طایفه دیناروند در دینارکوه و دال پری – سگوند در دشت عباس و آبدانان و دهلران – بازگیر در گیچه – سه سه در درهشهر – طایفه بُنریزی، که از هفت لنگ بختیاری به سراب گاماسب خرمآباد و سپس به استان ایلام مهاجرت کردهاند – طایفه مموس مزیه از ایل کمالوند – طایفه زویار (زهیار) – طایفه گل گلی – طایفه زینی وند در دره شهر
اقوام لک در ایلام :
- ایل بالاوند در زردلان – حسنوند که از استان لرستان به دره شهر مهاجرت کردهاند – ایل بیرانوند که از استان لرستان به دره شهر مهاجرت کردهاند – ایل بیجنوند در بخش زاگرس – کولیوند در وزیر آباد و قلا تسمه – طایفه قیاسوند یا (غیاثوند) در شهرستان های دره شهر: روستاهای شیخ مکان و ارمو، شهرستان دهلران: روستای بره بیجه، شهرستان سیروان وشهر ایلام – طایفه ملا حسنوند
اقوام عرب در ایلام :
مردم عرب استان ایلام در بخشی از شهرستان دهلران زندگی میکنند.
- طایفهٔ سادات ساکن دشت عباس – عربهای ربوط و خرسان – عربهای چنانه – قبیلهٔ بوحمید – عربهای بنیلام
آیا مردم ایلام کرد هستند؟
با توجه به آنکه مردم ایلام به زبان ها و گویش های گوناگونی با توجه به تفاوت های ایلی و طایفه ای سخن می گویند، ممکن است برای شما این سوال پیش بیاید که آیا مرد ایلام کرد هستند؟ در پاسخ باید گفت بله در کنار اقوام لر، لک و عرب در جای جای این استان پهناور، عمده مردم ایلام از اقوام کرد هستند و گویش غالب آنها زبان کوردی ایلامی است. که در این مقاله به بررسی بیشتر این موضوع خواهیم پرداخت.
زبان مردم ایلام
زبانهای کردی، لری، لکی و عربی در استان ایلام رایج است. کسانی که به زبان کردی سخن میگویند در شهرستانهای ایوان، ایلام، چوار، ملکشاهی، مهران، سیروان، چرداول، بدره و بخشی در آبدانان و دهلران زندگی میکنند. کسانی که در استان ایلام با زبان لری صحبت میکنند در بخشهایی از شهرستانهای دهلران، آبدانان و دره شهر سکونت دارند. لک زبانها در بخشهایی از شهرستانهای آبدانان ، چرداول، شهرستان درهشهر و کل شهرستان هلیلان زندگی میکنند. در شهرستان دهلران و بهخصوص در بخش موسیان، عدهای به زبان عربی صحبت میکنند که گروه اقلیت زبانی استان را تشکیل میدهند.
منبع : ویکی پدیا
کردی ایلامی که گاه آن رافیلی نیز نامیده اند در بیشتر مناطق استان ایلام رایج است. واژه فیلی در بین مردم ایلام معروفیت بسیار ندارد. این را کردهای ساکن عراق به مناسبت سلطه والیان لرستان موسوم به فیلی بر ایلام، رواج داده اند و آن از مقوله مجاز خاص و عام است.
(سارایی)
گویش فیلی دارای لهجه های گوناگونی است که مهمترین آنها عبارتند از :
- ملکشاهی در شهرستان های ایلام و مهران
- خزلی در بخش های از شهرستان شیروان چرداول
- آبدانانی در شهرستان های آبدانان،دهلران و دره شهر
- ایلامی در شهرستانهای ایلام،مهران،شیروان چرداول
- بدره ای در بخش بدره از شهرستان دره شهر
منبع : وبلاگ مانشت
ایلام چه سالی از کرمانشاه جدا شد ؟
استان ایلام در گذشته طبق تقسیمات کشوری جزئی از استان کرمانشاه بود که در سال 1353 با تصویب هیئت وزیران این استان از کرمانشاه جدا شد و به عنوان یکی استان مستقل شناخته شد. استان ایلام شامل مناطق شهری با نام های زیر است:
آبدانان – آسمان آباد – ارکواز – ایلام – ایوان – بدره – پهله – توحید – چوار – درهشهر – دهلران – سرابله – صالح آباد – لومار – مورموری – موسیان – مهران – میمه – ماژین – شباب – بلاوه – جعفرآباد (ایلام)
مردم ایلام چگونه مردمی هستند ؟
نقطه اشتراک مردم ایلام را با وجود طوایف گوناگون، آداب و رسوم و گویش های متنوع آن، میتوان مهمان نوازی، طبیعت دوستی، میهن پرستی، غیرت، سادگی و مهربانی دانست. این مردم شریف که در دوران جنگ تحمیلی بیشترین آسیب را دیده اند، با وجود کم مهری ها و محرومیت ها همچنان مردمانی وطن پرست و حافظان مرزهای ایران بزرگ هستند.
مردم این خطه خود را خادم الحسین دانسته و با مهمان نوازی از زائرین این ویژگی را به نحو احسن به اثبات رسانده اند.
حجت الله جلالیان
مرکزی، روستای مهدیآباد واقع شده و این اثر در تاریخ ۹ اردیبهشت ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۸۴۳۹ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.[۱]
تپه گل وهار در زمینهای خانواده های خدایاری در پل شاو قرار دارد. در زمان جنگ امان الله خان فرزند غلامرضا خان که قصد داشت حکومت را از پدرش بگیرد، پدرش او را رد میکند و مادر امان الله خان( والیه خانم اهل ترهان) با سیصد سواره به جنگ پدرش رفته و او را شکست میدهد و پدرش به چگا وزمه و دره سلیمان پناه میبرد و امروزه آثار سنگرهای آن زمان برجای مانده است وپدرش شکست را میپذیرد و قوای امان الله خان در تپه گل وهار با پنج سیاچادر در محلی به نام حیرگه(سیخوره) روبرو میشود و از ترس کمین قوای پدرش در آن سیاه چادرها، مجددا به محلی به نام چگاجنگه برگشته و اموال پدرش را غارت میکند وبه ترهان میبرد و پدرش که شکست را پذیرفته بود به ساکنان آن سیاچادرها امیدوار میشود و از تبار آنها میپرسد که ایشان از مردم پنجستون هستند. برادران قیطاس، خدایار،سوخته، سبزه کلوالی واله کرم پور اسمایل که فرزندان رجبعلی و از نوادگان قوچعلی و از ایل ریزوند پایین آب میباشند.در همان زمان مردمان ایل پنجستون از تفنگداران غلامرضا خان بودند. پدر امان الله خان مجددا با چندین سواره از مردمان پنجستون و سایر ایلات تجدید قوا کرده و برای نبرد مجدد و بازپس گرفتن اموال غارت شده به لکستان میرود.آمار تقریبی نیروها به شرح زیر بود:
شانزده نفر از بانقلان، هفده نفر از هفت چشمه، هشت نفر از چماب، پونزده نفر از چالسرا، سیزده نفر از مهدی آباد، پنج نفر از گمار، چهار نفر از کلگ تعدادی نیز از اهالی صالح آباد و بانروشان و سرنی
و با همین نیروها به لکستان رفته و بدون درگیری و خونریزی با وساطت بزرگان آن منطقه جنگ به نفع ایشان پایان می یابد.حکومت ایشان تا زمان به قدرت رسیدن رضاخان میرپنج ادامه دارد و بعد از به قدرت رسیدن رضاخان، غلامرضا خان به عراق فرار کرده و در
همانجا فوت کرده و در نجف اشرف به خاک سپرده شده است.
حجت الله جلالیان
جستارهای وابسته
فهرست آثار ملی ایران
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
منابع
«دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایرانشهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانیشده از رو
حجت الله جلالیان
تپه گل وهار در شهرستان ایلام، بخش مرکزی، روستای مهدیآباد واقع شده و این اثر در تاریخ ۹ اردیبهشت ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۸۴۳۹ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.[۱]
تپه گل وهار در زمینهای خانواده های خدایاری در پل شاو قرار دارد. در زمان جنگ امان الله خان فرزند غلامرضا خان که قصد داشت حکومت را از پدرش بگیرد، پدرش او را رد میکند و مادر امان الله خان( والیه خانم اهل ترهان) با سیصد سواره به جنگ پدرش رفته و او را شکست میدهد و پدرش به چگا وزمه و دره سلیمان پناه میبرد و امروزه آثار سنگرهای آن زمان برجای مانده است وپدرش شکست را میپذیرد و قوای امان الله خان در تپه گل وهار با پنج سیاچادر در محلی به نام حیرگه(سیخوره) روبرو میشود و از ترس کمین قوای پدرش در آن سیاه چادرها، مجددا به محلی به نام چگاجنگه برگشته و اموال پدرش را غارت میکند وبه ترهان میبرد و پدرش که شکست را پذیرفته بود به ساکنان آن سیاچادرها امیدوار میشود و از تبار آنها میپرسد که ایشان از مردم پنجستون هستند. برادران قیطاس، خدایار،سوخته، سبزه کلوالی واله کرم پور اسمایل که فرزندان رجبعلی و از نوادگان قوچعلی و از ایل ریزوند پایین آب میباشند.در همان زمان مردمان ایل پنجستون از تفنگداران غلامرضا خان بودند. پدر امان الله خان مجددا با چندین سواره از مردمان پنجستون و سایر ایلات تجدید قوا کرده و برای نبرد مجدد و بازپس گرفتن اموال غارت شده به لکستان میرود.آمار تقریبی نیروها به شرح زیر بود:
شانزده نفر از بانقلان، هفده نفر از هفت چشمه، هشت نفر از چماب، پونزده نفر از چالسرا، سیزده نفر از مهدی آباد، پنج نفر از گمار، چهار نفر از کلگ تعدادی نیز از اهالی صالح آباد و بانروشان و سرنی
و با همین نیروها به لکستان رفته و بدون درگیری و خونریزی با وساطت بزرگان آن منطقه جنگ به نفع ایشان پایان می یابد.حکومت ایشان تا زمان به قدرت رسیدن رضاخان میرپنج ادامه دارد و بعد از به قدرت رسیدن رضاخان، غلامرضا خان به عراق فرار کرده و در
همانجا فوت کرده و در نجف اشرف به خاک سپرده شده است.
حجت الله جلالیان
جستارهای وابسته
فهرست آثار ملی ایران
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
منابع
حجت الله جلالیان
بسم الله الرحمن الرحیم
پنج ماله پنجستون فرزندان رجبعلی واز نوادگان قوچعلی که در سنه 1006 در تنگه قوچعلی با والیان زمان به علت مبارزه با زور وفساد به میل گذاشته شده 1قیطاسی 2. خدایاری3سوخته 4نوری5پوراسمایل از خاندان ریزه وند پایین آب ایلام ایل بزرگ پنجستون میباشند این پنج برادر شجره نامه به شمایل یک درخت زیبا وتنومند که در سنه 1325 شمسی توسط زنده یاد محمد علی سوخته ودر سنه 1342توسط زنده یاد امامعلی سوخته ودر سنه 1354 تا 1402 بطور دقیق و صحیح از جدمان قوچعلی 1006تا آخرین نوه توسط حجت اله
جلالیان نوشته شده واین شجره نامه در سامانه سهیم ثبت احوال ثبت گردیده
با تقدیم احترام حجت اله جلالیان
حجت الله جلالیان
بسم الله الرحمن الرحیم
//((/////////////////////
سنه 1381شمسی شناخت و معرفی دو ایل ودو قوم اصیل در دل جغرافیای ایلام ایل پنجستون وایل دهبالایی که در نظر اصالت از بنیانگذاران مرکز شهر ایلام میباشند و توسط سر لشکر حاجیعلی رزم آرا در سنه 1308شمسی
و در سنه1390 توسط جعفر خیتال و در سنه 1387رستم خان رفعتی و در سنه1397 توسط علی رضا اسدی
/ ودر. سنه 1354توسط حجت اله جلالیان بصورت دقیق وتحقیق فیزیکی وحضوری تا1401هم شجره نامه اجداد خویش وبرادران اجدادی خود پنجستون در قالب درختی زیبا وتنومند بدون کم وکاست که در سامانه سهیم ثبت احوال ثبت گردیده ودر دست رس اقوام خود قرار داده و هم بصورت خاندانی در کتاب تبارنامه دکتر محمدجلیل بهادری همکاری لازم به عمل اورده وجغرافیا ذکر شده بصورت گردشگری وشناخت کامل از کل جوانب ذکر شده نوشته شده// 21//12//1401کتاب تبارنامه دکتر محمد جلیل بهادری پس از زحمات وتحقیق 30سال مستمر
در وصف این قبایل وایل دیرین واصیل پنجستون وهم نگره وهویت ایل دهبالایی بطور دقیق وبدون کم وکاست بیان فرمودن وبا تحقیقات قانونی و .عرفی و ومردمی بدون حاشیه کامل گردیده اند به حضور تمام اقوام ذکر شده درصدرات کتابش فرد به فرد به چاپ رسیده/ وتمام آثار وصنایح دستی واملاک این ابزارها به شرح زیر در جغرافیا استان ایلام توضیح داده شده/ استان ایلام با مساحت ۲۰٬۱۳۳ کیلومتر مربع/، بیست و دومین استان ایران از نظر وسعت بهشمار میرود./ مختصات ج موغرافیایی استان ایلام ۳۳٫۶۳۸۵۳۱°شمالی ۴۶٫۴۲۲۶۴۹° شرقی میباشد/استان ایلام در جنوب غرب ایران در سلسله جبال زاگرس واقع است و از غرب با کشور عراق از جنوب با استان خوزستان، از شرق با استان لرستان و از شمال با استان کرمانشاه همسایه است و دارای ۴۲۵ کیلومتر مرز مشترک با کشور عراق است/ 50کیلومتر در مسیر ایل پنجستون ودهبالایی است./ استان ایلام به همراه استان خوزستان دارای طولانیترین مرز بینالمللی با کشور عراق است./
نامگذاری
وجه تسمیه
بسیاری بر این عقیده اند که ایلام به معنی کوهستان/ میباشد که اشاره به کردها دارد. در/ سوره فتح آیه ۱۶/ کتاب قرآن /خداوند/ از محمد/ میخواهد به سوی قومی جنگجو و پر قدرت بروند. ابوهریره درباره این آیه میگوید:اینها کردها هستند,کردهایی که روی تپه ها زندگی می کردند و یا از تپه ها بالا می رفتند./ همچنین ابن عمر/عبدالله پسر عمر/ از زبان ابوهریره نقل کرده است که:”شما با قومی جنگ می کنید که کفش هایشان از پوست دامهایشان درست شده است. / .
نام این منطقه، پس از حمله اسکندر مقدونی، ماسبذان و مهرگانکذک بودهاست/ ایلام روستای /رز/ در آن اقامت داشته و سید مهدی عباسی در روستای/ رز/ در حین شکار به دیواره برخورد کرده وفوت کرده وقبرش در سراب ایلام کنونی محله /رز/ از قرن سیزدهم قمری/ تا دوره رضاشاه به این ناحیه پشتکوهِ لرستان به علت وجود والیان اهل لر میگفتند./ پس از شکست مسلحانه والیان و لر/ ایلات کرد قدرت یافتن/ حکومت مرکزی در شهریور ۱۳۰۷ ه.ش در زمان پادشاهی رضاشاه به موجب تصویبنامهٔ هیئت وزیران و به منظور یادآوری عظمت و شکوه تمدن ایلام باستان، نام روستای حسینآباد،که توسط صاحبان این دیار گذاشته به ایلام تغییر یافت و این روستا که دهبالا وده پایین وخاندان دیگری مثل عبدالهی وسلیمانژاد ورشنو وابوقداره بختی وچندین خاندان محترم دیگری بود به عنوان شهر ایلام انتخاب شد./ منطقه تمدن باستانی ایلام در استانهای فارس و خوزستان امروزی تمرکز داشت اما ظاهراً تصمیم دوران رضاشاه برای نامگذاری استان ایلام به این موضوع برمیگردد که منطقه پشتکوه نیز در دورههایی قدیم بخشی از ناحیه ایلام باستان بودهاست.
ایلام شکلی نادرست از واژه سامی عیلام به معنای جای بلند و منطقهٔ کوهستانی است./که پرهیز از حرف /ع/ عربی در این تغییر املا تأثیر داشتهاست.
تقسیمات استانی
استان ایلام مرکز آن ده بالا وده پایین یعنی دهبالایی و پنجستون میباشد وچندین خانواده دیگری که نامشان در بالا ذکرشده دارای دوازده شهرستان به این شرح است:
شهرستان چرداول
شهرستان سیروان
شهرستان ایوان
شهرستان ملکشاهی
شهرستان مهران
شهرستان بدره
شهرستان آبدانان
شهرستان درهشهر
شهرستان دهلران
شهرستان هلیلان
شهرستان ایلام
شهرستان چوار
این شهرها از سال ۱۳۱۶ ه.ش در تقسیمات کشوری، ایلام بخشی از استان پنجم یعنی کرمانشاهان گردید وایل پنجستون در سنه3//3// 1317توسط .وزارت داخله طی حکمی چندین نفر از سران ایل پنجستون بانقلاوچالسرا وچم اب ومهدی آباد وبقیه طوایف اسمشان در لوح حاضر نوشته ولی کمی مخدوش است برای خواندن ولی اسم عزیزان وبزرگان زیادی از سران پنجستون در این لوح نوشته برای مسیولیت آن زمان وبرای ادمرکزی داده شده و حکمی امضا شده. در سال ۱۳۴۳ ه.ش م کنونی استان ایلام به عنوان فرمانداری کل شامل شهرستانهای ایلام، درهشهر، دهلران و مهران بخشی از استان کرمانشاه به تصویب هیئت وزیران رسید.
در فروردین ۱۳۵۳ ه.ش پس از تصویب هیئت وزیران فرمانداری کل ایلام شامل فرمانداریهای ایلام،/ درهشهر، مهران/ و دهلران /به استان ایلام تبدیل شد. در سالهای بعد به ترتیب فرمانداریهای شیروان و/ چرداول، آبدانان/، ایوان،/ ملکشاهی/ و سیروان/ در پیکره سرزمینی استان ایلام ایجاد شدند.
نقاط شهری استان ایلام که مرکز آن ایل پنجستون ودهبالایی وبقیه خاندان ذکر شد بالا تشکیل داده/ عبارتاند از:
آبدانان
آسمان آباد
ارکواز
ایوان
بدره
پهله
توحید
چوار
درهشهر
دهلران
سرابله
صالح آباد
لومار
مورموری
موسیان
مهران
میمه
ماژین
شباب
بلاوه
جعفرآباد /ایلام/
در مهر ماه سال ۱۳۹۱ ه.ش شیروان و چرداول، در، تقسیمات کشوری در ایران به دو شهرستان، شیروان و چرداول، به مرکزیت سرابله، و سیروان به مرکزیت لومار، تقسیم شد و همچنین در تیر ماه سال ۱۳۹۲ با مصوبه هیئت دولت شیروان چرداول رسماً، به نام چرداول تغییر نام یافت و بخش بدره از شهرستان دره شهر جدا گردید و به شهرستان بدره ارتقاء یافت. در دی ماه ۱۳۹۸، هلیلان نیز از چرداول انتزاع یافت و مستقل شد.????
اقلیم
ایلام در ناحیهای کوهستانی و نیمهگرم و نیمهمرطوب قرار گرفتهاست. ناحیه شهری ایلام به علت وجود باغات وچشمه سارهای ایل دهبالایی و ایل پنجستون به یک بهشت واقعی تبدیل گردیده و هنوز از این/ باغات/ استفاده میشود و این استان از استانهای جنگلی ایران است. شمال استان دارای اقلیم کوهستانی و زمستانهایی سرد است اما در جنوب این استان دشتهای وسیع وجود دارد با تابستانهایی گرم.[نیازمند منبع] شاخص گردشگری استان ایلام در طول سال دارای تنوع زیادی است به گونهای که در فصل گرم سال مناطق شمالی استان از نظر اقلیمی دارای وضعیت مطلوب و مناسب است و در فصل سرد سال این روند تغییر مییابد و مناطق گرمسیری/ میمگ/ گلم زرد /بر گمار/گمگول/وزنسار/دول تیوله/رکیوه/لیوزن/باغات عزیز سرنی/چلچفت/بره سیه/شانکو سرنی/شانکوگمار/دو اب /برکو گمار/ورپیل/سر گچله/ سرنی /کل داربلوط/ لیوزن/ کلگ/ وچل/ ورزرین/بانگاور ین/ نی پین/مل بور/فتاح خارت بیو/شوره کنا/بان دوستعلی/پاکول. /بان موسی/بان بیجان/واوره/آقا میر/حمگه ری/وروا /زیل/علی مار گزگ/نی پهن/پاچاله/دریو /چم پاشا / پلکو/ مله سرخ/ حاجی بیگ/ شروانو/ خرمیان/ کلجیسان/ گره چگاه/ گولگ/ .درکبان /غار زیبا زینگان سرزنان/ نیوتروان/میزر وسر/سر کمر/دوش سفید/ گلم اب/ چرخه لان/ دیوار زیبا وبا نشاط نقاشی شده نقاش ماهر خدای بزرگ /کوه خلیفه/ واثار هویدا وکاملاآ دیدنی دروازه خروجی بین ایران و عراق در دوران قاجار در منطقه قشلاقی زیبای سرنی/ واثارتاریخی دوران سلاطین تنگه نیاز /گورستان زمان گور جنوب بلوان/قلعه تاریخی سرنی/ آثار کاملآ زنده قنات دشت صالح اباد/ رودخانه زیبا ودلنشین گدار خوش/ اثار بسیار عزیز /نشاندار سنگ نوشته تخت خان/ کوه مشرف به مرز عراق /بلوان/ کوه نقاشی شده /سمور / پله زرد/نگرگس/دوشاوه کول/ قلا بزنان/مامه خواه/متلوان /که درغرب و جنوبی استان ایلام دیده میشود و در این موقع از سال از شرایط طضاقلیمی مطلوب برخوردارشده ومناطق شمالی استان شرایط نامناسب اقلیمی را تجربه میکند. در مجموع ماههای مارس، آوریل، می، اکتبر و نوامبر استان ایلام شرایط مساعدتری برای جذب گردشگر دارد./
جغرافیا
استان ایلام در غرب ایران قرار دارد و با وسعت ۲۰٬۱۳۳ کیلومتر مربع و ۱٫۲ درصد مساحت، بیست و دومین استان ایران از نظر وسعت محسوب میشود./ این استان به غیر از نواحی جنوب غربی آن، مشتمل بر کوهستانهای بسیار رفیع و در هم تنیدهای است که از چینخوردگیهای متعدد و موازی تشکیل شدهاست. وسعت این کوهستانها در شرق و شمال شرق ایلام چنان بزرگ است که مجالی به ایجاد دشتهای میان کوهی ندادهاست./نیازمند شفافسازی/این رشتهکوهها عموماً از شمال غربی به سوی جنوب شرقی امتداد یافتهاند./
ناهمواریها
ناهمواریهای استان در قسمتهای شمال و شمال شرقی با دامنههای پرشیب و مرتفع و دشتهای میانکوهی کموسعت دیده میشود و در قسمتهای جنوب و جنوب غرب به صورت دشتهای باز و پهناور است. بیش از هفتاد درصد استان کوهستانی است. چینخوردگیهای استان، موازی، منظم و جنس آنها رسوبی و بیشتر از نوع آهک و گچ است. بخصوص/ کوه بانسر/- بلوان/ کولگ/ دارای این معادن میباشند در شمال و شمال شرق استان میتوان کوهای /مانشت،/ سیوان/،بانکول /قلارنگ/ کرمرو/قلاجه،/ لنه/ چرمین /خرمه / پیوان/ کله جمن/ را نام برد/
کوهها
سلسله ارتفاعات /کبیرکوه/
ارتفاعات/ دینار/کوه، اناران، سیاه کوه
رشته کوههای کم ارتفاع مرزی غرب پشتکوه مشرف بر دشتهای بینالنهرین
ارتفاعات/ مانشت/ دالاو /رنو/ مسلط بر دشت ایوان/ وچوار است
کبیرکوه یکی از ارتفاعات مهم پشتکوه با سیطرهای عظیم از سمت جنوب به جلگه خوزستان ختم میشود. بلندترین قلهٔ آن، /کان صیفی/ در منطقهٔ/ ورزرین /نام دارد که ۳٬۰۶۲ متر ارتفاع دارد قسمتی از دامنههای کوه مذکور دارای جنگلهایی است که غالب درختان آن را بلوط تشکیل میدهد. دامنههای شرقی /کبیرکوه /با شیب تند، و در درههای ژرف و پرآب به رود سیمره منتهی میشود و دامنههای غربی آن که مشرف به نواحی مرزی ایران و عراق را تشکیل میدهند؛ دارای منابع نفتی و ذخایر زیرزمینی فراوان است./ رشتهکوه /کبیرکوه /در محل به نام /کور/ معروف است. این رشتهکوه یکی از بزرگترین و منظمترین کوههای زاگرس غربی است. طول این رشتهکوه در حدود ۱۶۰ کیلومتر و عرض آن بین/ ۶/الی /۷ /کیلومتر است. این کوهستان مانند دیواری عظیم دودر سراسر منطقهٔ پشتکوه در جهت شمال غرب- جنوب شرق امتداد یافتهاست/
از دیگر ارتفاعات استان /دینارکوه/ بین آبدانان /و دهلران /واقع شده و به موازات/ کبیرکوه/ امتداد یافتهاست و بلندترین نقطهٔ آن ۲٬۶۰۰ کیلومتر از سطح دریا ارتفاع دارد./کوههای دیگر استان ایلام در شمال و شرق استان عبارتند از:
کوهای/رنو/ شره زول/ بین ایوان / چوار/ بانکول/ بین ایوان / چرداول، /مانشت/ بین ایلام، /کارزان / ایوان، کوههای بایه، /نسار بلالر / تل وال (سیورگیری/
/ساج اَو گِل بیو/ در شهرستان/ ایوان، /سیوان/ کوه بین شیروان و بدره، کوه/ لِنه/چرمین/ بین چرداول و رشتهکوههای /زردلان/هلیلان/ رشتهکوه مرتفع /قلاجه /خرمه/کله جمن./ پیوان/ بین استان ایلام و کرمانشاه واقع شدهاست/
کوههای غرب و جنوب غربی استان ایلام عبارتند از:
کوههای/ کوِلگ/،که در دامنه غربی/ ایلات/ بزرگ دهبالایی/ پنجستون/ است وشکارگاه عظیم وتاریخی وجای صیادان چابک دست این دوایل بزرگ است دامنه غربی کولگ منتهی به شهرهای /ترساق/جسان /مندلی/ بدره/ عراق میباشد ودشتهای پر نقش ونگار ونشاطهای دیدنی /لقامکن/ پلکانه/ توه موگه /سقاقه/ بن بلالکه/ هشیمه/وایم چرمگ/ چک ابد/ نیوه پیچ/کلاو بور/کمرچرمگ/عبدرضا/.ترشه/لولیای/کریل آب بردگ/زیارتلان/ اقا میر/سرتنگ شور شیرین/قره خزا/کریم هار بیو/تگرواری /زیربر و بان بر/نیقولان/علی پنا/سای می/پلک ستار/ملوازان/کلاوسیه/قریه/زیل مامه نقی/چفته باغ حسن/چکباغ/قوای بیگ/مله باریک/ورده کویل/ ترشه /شترمله/قاسملی/ چلوی/گوریه/انجیر/گربریو/بی پا/داروسر/دوشوالان/گره کچگ / بنه جو شیر دل /و پوشش گیاهی این نوحی از قبیل /وایم/نرمه ون/زرین چوب/قلی/کناراوان/تربچه کوهی/تیلگ/کرف/گز/پلک/فسیل درخت خرما/ وجود دارد که عالمی در آن دیده میشود ومرطع و محل قشلاق این دو ایل است /سیاهکوه/، در دل جغرافیای ایل پنجستون بر این نوحی قاضیگری میکند /چگا وزمه /براسمان/کیلس/ هم متعلق به ایل پنجستون میباشد/ نخچیرکوه/،کلاح فرج-/بانروشان/توه حل/ تختخان-/ سمور-/کل کنا/قره ویس/چشمه درگه /سان کنیو/ مله پرو/ کوچیل/ این کوها هم در/ قباله ثبتی ایل پنجستون/ هستند وقسمت غربی /نخجیر/ متعلق به مردم عزیز عالی بیگی میباشد/ کوه سرخ،/ انجیرکوه،/ تونه کوه،/ کوههای /بولی/، میمک /کاوران /شالگان/چکر/میرمکان/ ، اناران/ بیوره،/ پشمین/ در ملکشاهی، /خوشادل/در ملکشاهی،/ بلوطستان /بَلستان/ کوه دنه/ و /کاسه ماس./کوه عزیز کرگسیور/مشرف به دشت امیر آباد /گلان /بانشیر / کن بز /
بین مرز ایران و عراق در استان ایلام رشتهکوههای کم ارتفاع /همرین/ واقع شدهاست که از بهرامآباد در مهران آغاز میشود و تا جلگه خوزستان ادامه دارد./
کوه قلاقیران واقع در مسیر قلمرو ایل پنجستون وایل بزرگ ارکوازی ایلام واقع شده در منطقهٔ جنگلی ششدار قرار دارد / که مردم ایلام از آن به عنوان کوهی نمادین یاد میکنند./
دشتهای استان ایلام
استان ایلام علاوه بر کوهستانهای مذکور که محل چرای عشایر منطقهٔ استان ایلام و بعضی از استانهای همجوار هستند دارای دشتهای وسیع و حاصلخیزی چون دشت/ عباس/، دشت موسیان،/ دشت دهلران/، دشت مهران / ودشت/ شیخ الیاس/ درگلان/ دشت هلیلان و دشت ایوان /است که به شکل لوزی واقع شده و دارای خاک حاصلخیزی است. دشتهای /چالاب،/ محسنآباد/، امیرآباد،/ ودشت زیبا وتفریگاه ایلات این دیار/ درکبان/ گُلان،/ و هجدان دشت/ وامام زاده علی صالح در آن هست که متعلق به ایلات پنجستون ودهبالایی است – ، آسمانآباد و درهشهر از دیگر دشتهای مهم این استان هستند که علاوه بر رونق کشاورزی دارای تپههای باستانی بوده و آثار تاریخی زیاد و گورهای قدیمی در این منطقه فراوان یافت میشود مثل /سنگ نوشته قوچعلی/چگا ترکاشان/ تپه گل وهار / قلعه توت/قلعه فلاحتی/قلعه/ مالیه/ در بستر ایل پنجستون ودهبالایی که بیانگر وجود کانونها و اجتماع جوامع بشری در این استان بودهاست./
رودخانههای ایلام
به علت کوهستانی بودن استان ایلام و ریزشهای مناسب برف و باران، رودخانههای کوچک و بزرگی در این ناحیه جریان دارند که منبعی برای آبیاری زمینهای زراعی و سدسازی و آب آشامیدنی و/باغات/. /شالیزار/صیفیجات/ذرات/تما ته/تنباکو/ماش /لوبیاکدو / استانایلام بوده وهستند. بیشتر آنها از کبیرکوه سرچشمه میگیرند که دو دستهاند:
۱- رودخانههایی که از رشتهکوه/ کبیرکوه/ و دیگر ارتفاعات این استان سرچشمه میگیرند و به سوی خاک عراق در غرب استان در جریان هستند که علاوه بر آبیاری زمینهای کشاورزان منطقه، وارد مرز عراق شده و اراضی/ مندلی / بدره / زرباطیه/ و عماره /در عراق را آبیاری میسازند. مسدود کردن آب این رودخانهها در دوران قاجارها و پهلوی و جلوگیری از جاری شدن آنها به خاک امپراتوری عثمانی و عراق امروزی، باعث تنشها و زد و خوردهایی بین بومیان محلی با عثمانیان و عراقیها شده بود که در نهایت موجب دخالت دولتهای طرفین در ماجرا گردیدهاست/
مهمترین رودهایی که از ارتفاعات ایلام سرچشمه میگیرند و به سوی خاک عراق جریان دارند عبارتند از رودخانه گراب که از چشمهای بسیار زیبای /هفت کینی/ خروشان سراب/ هفت چشمه/ چشمه ماهی /چشمه کنگر دول/ بانقلان/ بیل ور/الولان/چشمهای/ پل کبود سوخته/چشمه یارولی/ چشمه برجگه/چالسرا چشمه /قلقل/چشمه بیمار/ ونام باغ / ومهدی آباد( چشمه/ سرطاف/پل شاو/پشپشه/ و رودخانه زیبا و تاریخی و گردشگری غار زیبای/ زینگان/ که از کوه باعظمت /خلیفه/ سرچشمه میگیرد متعلق به ایل پنجستون میباشد با ورد از کوه خلیفه وخروج آن به خاک عراق است/ رودخانه گدارخوش که /باغات/ انگور وبقیه صیفیجات آن مثال زدنی است از کوهای/ زمزمان/ گنو/ چال قاسم/ وچم کیوانو/ سر چشمه میگیرد وبا پیوستن بقیه رودخانهای مجاور سر زمین عراق را سر سبز میکند /گنگیر/ که از محلی به نام /سراب ایوان و از کوههای /شره زول/ مانشت/ سرچشمه میگیرد و پس از پیوستن شعبات فرعی، دشت /ایوان/ را آبیاری میسازد و با پیچ و خمهای زیاد و زیبایی خاصی به طرف سومار جریان مییابد و آن گاه وارد خاک عراق شده و به شهر مندلی عراق وارد میشود./ فریا استارک در کتاب خود از ماهیهای درشت اندام این رودخانه یاد کردهاست./
یکی دیگر از رودخانههای این حوزه رود /کنجان چم/ است که از ارتفاعات کبیرکوه سرچشمه میگیرد و پس از عبور از امیرآباد و مهران، وارد خاک عراق میشود. رودخانه/ چنگوله/ از ارتفاعات کبیرکوه سرچشمه میگیرد و پس از آبیاری اراضی مسیر خود، وارد خاک عراق شده و منطقهٔ /باغ ساهی/ عراق را در بر میگیرد. رودهای دیگر چون /دویریچ/ رودخانهٔ /میمه/چیغا /گلم سبز شوهان/ پس از مشروب ساختن اراضی کشاورزی در مسیر خود، وارد خاک عراق میشوند./
۲- رودخانههای حوضه آبریز رودخانه کرخه که از ارتفاعات شرق و شمال شرق کبیرکوه سرچشمه گرفته و به سوی شمال و شرق کبیرکوه در جریان هستند، و این رودخانهها اکثراً پس از طی مسافت کوتاهی وارد رودخانهٔ پرآب /سیمره/ در شرق کبیرکوه و شرق استان ایلام میشوند.
رودخانههایی که از کبیرکوه و سایر کوههای شرق و شمال شرقی ایلام سرچشمه میگیرند و شعبات اصلی رودخانه/ سیمره/ در ایلام را تشکیل میدهند عبارتند از: رودهای /چزمان/چناره/شیروان و چرداول/ آب /شیخ مکان، /رود سیکان/آب /زنگوان/
مهمترین و پر اّبترین رودخانهٔ ایلام/، سیمره/ است که اسم قدیم آن /اوکنو/ بوده که سرچشمهٔ این رودخانه دامنههای غربی کوه الوند در استان همدان و منطقهٔ نهاوند است که با نام /گاماسپ/ و پس از عبور از کنگاور، صحنه و بیستون به کرمانشاه میرسد و در آنجا با دریافت شعبه /قرهسو/ در شمال شرقی ایلام وارد استان میشود و پس از عبور از شرق ایلام با نام /سیمره/ با جهتی شمال شرقی، به جنوب غربی مرز استان ایلام و استان لرستان را تشکیل میدهد و در منطقهٔ /پلدختر/ با دریافت شعبه مهم /کشکان/ وارد استان خوزستان میشود و از آن پس /کرخه/نام میگیرد./ بهطور کلی ۱۳ رودخانه با ظرفیت ۱٫۸ میلیارد متر مکعب آب در سال در حوزهٔ جغرافیایی استان ایلام وجود دارد./
آبشارها
مقالهٔ اصلی: آبشارهای استان ایلام
دراستان ایلام تعداد محدودی آبشار وجود دارد ازجمله /آبشار زیبا/ اما/ در بخش ملکشاهی / آبشارهای /بانلیوله / ورنگ چم اب /رودخانه /گراب /بالا تر وپایین روستای /چم اب/ که تعداد دها/ آسیاب /آبی به نامهای آسیاب /خندان/ متعلق به خاندان قیطاسی میباشد/آسیاب/ گریان متعلق به خاندان میرزا کرمی وسوخته میباشد/آسیاب/قلا لان / متعلق به خاندان صید جعفر حدادی میباشد/آسیاب /سر کلیه که متعلق به خاندان . سوخته وخدایاری میباشد /اسیاب/ چومولا یا نامدار متعلق به خاندان یوسفی وسلیمانی میباشد/آسیاب /گردل متعلق به خاندان زین العابدین یا زینگه است/آسیاب/ قره که متعلق به خاندان شکربیگی هفت چشمه میباشد/اسیاب/ چشمه بیمار که متعلق به خانوادهای یوسفی بوده/آسیاب /موسی که متعلق به خاندان خیرالهی چم اب/آسیاب/ دارابیگ متعلق به خاندان دارابی چم اب است/آسیاب/ میولا هم متعلق به خاندان خولی در چم اب میباشد/واسیاب/ سرنی معروف به/ چغاه دوسر/ که متعلق به ملا یاره محمدی میباشد/ آسیاب/ دیگر هم واقعه در محله در آسیاب سرنی متعلق به خاندان محمدی سرنی میباشد //اسیاب /دیگر در منطقه شأن کبود متعلق به مردم سرنی میباشد /اسیاب/ سرنی متعلق به خاندان داودی میباشد/ اسیاب /سراب ایلام که متعلق به دولت بوده / واسیاب/ چشمه /سرخ یا زینگان که متعلق به خاندان نصرالهی میباشد که از کوهای/ شاه نخچیر /وخلیفه/ گجان/ شلم/ ومیلیه/ کو سیه چل/ چشمهای زیبای 1/بی بی /قوناغه/ چشمه/ عزیز سراب ایلام و/چشمه های/ در داخل /ایل پنجستون/ وایل دهبالایی/ است در بالا معرفی شده اند سر چشمه میگیرند ومتعلق به مردمان ایل /پنجستون/ ودهبالایی/ بوده وچون از بنیانگذاران شهر ایلام هستند و بعضی از این اسیابها حدود سابقه/ 300/سال خدمت دارند ومتلق به /قوم ریزوند/ بوده در این سر زمین زندگی کردن الان توسط محیط زیست و فاضلابی تبدیل به آلودگی شده هر کدام فضای طبیعی دلنشینی را داشته اند؛ که با وجود محدودیت و سختی دسترسی به آنها جاذب جمعیت هستند. ازجمله این آبشارها میتوان به آبشار هفت آسیاب و ماربره در درهشهر اشاره نمود.
پوشش گیاهی
ایلام به واسطه قرار گرفتن در دامنههای غربی رشتهکوه زاگرس از لحاظ پوشش گیاهی، تحت تأثیر آب و هوای منطقه و میزان ریزشهای جوی قرار دارد و بدین سبب در مناطق کوهستانی و ارتفاعات شمال، شمال غربی، شمال شرقی و نواحی کبیرکوه وبقیه کوهای نام برده دارای پوشش گیاهی مناسبی است. این جنگلها عمدتاً جزو جنگلهای مناطق خشک و نیمه خشک رشته کوه زاگرس است. وسعت جنگلهای ایلام حدود ۵۰۰ هزار هکتار برآورد میشود. این جنگلها از گونههای مختلف شامل: درختان/ بلوط / ون/ -کیکم/ شن/ملو/تایو/ تکنس/گوون/گویج/بلالویک/ ارجن / گز /کرف/ ازبوه/چویر/رنان/ تروگی/ نیلوفر/مینا/کتیری/گلحیرو/سوسن گل/کنگر/برزا/ونگی/انجیر کوهی/بو مادران/شیرقتگان/پینه کوهی/شنگ /شملیه/گیلاغه/ گل کو/ کمه/ بیله هر/کمام/گل وارونه/ چه در
/ نان خوا/میره نخه/ که بیشترین پوشش گیاهی را در استان … تشکیل شدهاست. جنگلها و مراتع استان به دلیل جلوگیری از فرسایش، جذب رطوبت، تأمین نیازهای سوختی، ایجاد تعادل در طبیعت، ایجاد مکانی مناسب برای تعادل وحوش و نیز استفادههای دارویی، صنعتی و خوراکی و مسائل زیستمحیطی استعداد فراوانی دارند./
مراتع استان ایلام یک میلیون و ۱۶۴ هزار هکتار است که نیمی از مراتع استان از نظر پوشش گیاهی فقیر و نیم دیگر متوسط و غنی هستند./
موقعیت:
کرمانشاه /
لرستان شمال عراق
شرق ایلام غرب
جنوب
خوزستان
منابع زیرزمینی استان
بیش از نود درصد منابع نفتی و گاز غرب کشور و یازده درصد منابع شناخته شده نفت و گاز ایران در استان ایلام قرار دارد./ همچنین این استان در جایگاه دوم منابع نفت و جایگاه سوم منابع گاز کشور است./
تاریخ
پیش از اسلام
این سرزمین، بنا به اسناد تاریخی فراوان، بخشی از کشور عیلام باستان که پایتخت آن در شوش دانیال بوده که در ۶۴۰ سال پیش از میلاد به دست آشوربانیپال تصرف شد. در کتیبههای بابلی، عیلام را /آلامتو/” یا /آلام/خواندهاند؛ که به قولی به معنای کوهستان یا “کشور طلوع خورشید/ جمع آوری این مطالب بالا توسط حجت اله جلالیان
صورت. گرفتهo